ABD’nin Bağdat Havalimanında helikopterle düzenlediği atakta öldürülen İran İhtilal Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Kumandanı Ataköy Escort General Kasım Süleymani Afganistan’dan Irak’a Suriye’den Lübnan’a İran’ın bölgedeki siyasetlerini belirleyen en değerli isimlerden biri olarak biliniyordu
ABD Lideri Donald Trump’ın talimatı ile Bağdat Havalimanına düzenlenen akında Haşdi Şabi Lider Ataköy Escort Bayan Yardımcısı Ebu Mehdi el Mühendis ile birlikte hayatını kaybeden Süleymani İran önderi Ayetullah Ali Hamaney tarafından yaşayan şehit olarak isimlendiriliyordu
Doğrudan İran önderi Hamaney’e bağlı hareket eden Süleymani 1998’den bu Escort Ataköy yana İran’ın ülke dışındaki askeri istihbari operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü’nün komutanlığını yürütüyordu
Kasım Süleymani Birleşmiş Milletler BM tarafından 2007’de getirilen memleketler arası seyahat yasağına karşın Suriye ve Irak başta olmak üzere bir çok noktada İran’ın askeri operasyonlarını yönetiyordu
Süleymani Trump’ın Temmuz 2018’de İran’a yönelik savaş tehditlerine ait yaptığı bir konuşmada Bizi dünyada ‘benzeri görülmemiş’ bir aksiyonla tehdit ediyorsunuz Savaşı başlatabilirsiniz fakat onu bitirecek olan biziz sözlerini kullanmıştı
İran’da 1957’de güneydoğu eyaleti Kirman’ın Afganistan hududuna yakın dağlık bir bölgesinde aşiret yapılarının hakim olduğu Rabord köyünde dünyaya gelen Süleymani daha çocuk yaşta çiftçi olan babasının devlete olan borcunu ödeyebilmek için inşaatlarda çalışmaya başladı
İlkokulu bitirdiği yıl köyünü terk ederek İhtilal Muhafızları Ordusuna katılan Süleymani’nin sonra aldığı 45 günlük askeri eğitim sayılmazsa bütün eğitim hayatı bu 5 yıllık ilkokul deneyimiyle sonlu kaldı
Askeri mesleğine 1979 İran İhtilali sonrasında başlayan Kasım Süleymani yalnızca 45 günlük bir eğitimle orduya kabul edildi Süleymani birinci askeri cephe tecrübesini İran’ın batısındaki Mahabad’da İran ihtilalinden sonra ayaklanan silahlı Kürt kümelere karşı yaşadı
Devrimden sonra İran Irak savaşında gösterdiği üstün uğraşlarla dikkatleri çeken Süleymani cephe gerisinde birçok operasyonu muvaffakiyetle yönetti Şimdi 20 yaşındayken Teğmen rütbesiyle 41’inci Sarullah Birliği’nin komutanlığını üstlenen Süleymani’nin bu savaşta gösterdiği başarılarla askeri mesleğinin basamaklarını süratle tırmanmaya başladı
TALİBAN’A KARŞI KUZEY İTTİFAKINI DESTEKLEDİ
Süleymani Taliban’ın 1998’de Mezar ı Şerif kentinde İranlı 7 diplomatı ve 1 gazeteciyi öldürmesi üzerine direkt savaş yerine Taliban’a karşı uğraş eden Burhaneddin Rabbani’nin liderliğini yaptığı Kuzey İttifakı isimli kümeye takviye verilmesini sağladı
IRAK’TA SADDAM’A KARŞI MÜCADELE
Süleymani savaş sırasında Saddam Hüseyin’e karşı gayret eden Iraklı Kürt başkanlarla yeterli münasebetler kurdu 1991’deki Körfez Savaşı’nda silahlı Şii kümeler ile alakalar geliştiren Süleymani bu kümelerin ayaklanmalarını organize etti
Saddam’ın 2003’te ABD’nin Irak’ı işgali sonucu devrilmesinden sonra ABD ordusuna karşı savaşan Şiileri perde gerisinden yöneten Süleymani kimi Sünni kümelerin da eğitim ve silahlandırılmasında rol üstlendi
Süleymani bir yandan ABD ile savaşan kümeleri komuta ederken bir yandan da Irak’ta ABD ve İran ortasındaki pazarlıklarda en kıymetli kelam sahiplerindendi Bu nedenle Süleymani askeri kimliğinin yanında diplomat kimliğine de sahip bir kumandan olarak öne çıktı
Irak savaşında Kürt başkanlarla yakın çalışması Saddam sonrasında Irak’taki siyasetçilerle özel bağlantılar kurması için Süleymani’ye düzgün bir yer hazırladı
Kasım Süleymani Irak’ta yalnızca Şiilerle değil Sünni başkanlarla de düzgün münasebetler geliştirdi Eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani başta olmak üzere bir dizi siyasetçiyle yakın bağlantıları bulunan Süleymani Şii önder Mukteda el Sadr’ın öbür siyasi kümelerle uzlaşmasına da yardımcı oldu Süleymani Irak’ın Sünni Devlet Lider Yardımcısı Usame Nuceyfi’yle de yakın bağlar kurdu hatta Nuceyfi 2013’te İranlı generalin annesinin Tahran’daki cenazesine de katıldı
LÜBNAN’DA HİZBULLAH’I SİLAHLANDIRDI
Lübnan’da Hizbullah ile çalışan Süleymani 2006’da İsrail’in Hizbullah’ın bir İsrail askerini kaçırdığı gerekçesiyle Lübnan’a saldırmasıyla başlayan 33 Günlük Temmuz Savaşı’nda da Hizbullah’ın eğitim ve silahlandırılması sorumluluğunu yürüttü
SURİYE VE IRAK’TAKİ ROLÜ
Süleymani’nin ülke içerisinde bulunan Hizbullah ve başka Şii milis güçlerine sağladığı askeri strateji sayesinde Esed güçlerinin destek edilmesi sağlandı ve muhalifler tarafından ele geçirilen kimi kentler ve kasabalar da yine rejimin denetimine geçti Kasım Süleymani’nin yardımcısı Hüseyin Hemedani Ekim 2015’te Halep’te terör örgütü DEAŞ tarafından öldürüldü
Süleymani Irak’ta terör örgütü DEAŞ’a karşı çaba için kurulan Haşdi Şabi örgütünün oluşturulmasında ve yönetilmesinde de ön plandaydı Irak’ta DEAŞ’a karşı cephede çektirdiği fotoğraflarla dünya kamuoyunun dikkatini çekti
KASIM SÜLEYMANİ LİDERİMİZDİR YAZILMIŞTI
ABD’nin Haşdi Şabi üslerine hücumun akabinde hafta başında ABD’nin Bağdat Büyükelçiliğini basan kümeler duvarlara Kasım Süleymani liderimizdir formunda yazılar yazmıştı
ABD’nin Bağdat Büyükelçiliğinin evraklarına nazaran ise Süleymani İran’ın Irak’taki her türlü siyasetini formüle eden ve hayata geçiren kişiydi Kasım Süleymani ortada hiçbir kişi ya da ünite olmadan direkt doğruya İran devletinin en üst otoritesi önder Hamaney’e bağlıydı
KASIM SÜLEYMANİ İÇİN KİM NE DEMİŞTİ
İran İslam Devrimi nin en değerli destekçilerinden biri olan General Kasım Süleymani neredeyse mitolojik bir kişilik haline gelmişti
Hakkında görüş bildirenlerin başında İran islam Cumhuriyeti Rehberi Ali Hameney e nazaran Süleymani Devrimin yaşayan şehididir
Irak’ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Muvaffak El Rubai de onunla üç kere İran’da görüştüğünü anlattı
Rubai’ye nazaran Süleymani derin bir stratejist ancak İran İslam İhtilali için şehit olacağını sanan mutaassıp biridir
ABD eski Lideri Bill Clinton devrinde Terörizme karşı mücadele nin kıymetli isimlerinden olan Richard Clarke Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada Süleymani’yi şöyle tanımladı
O şeytani bir deha ve İran’ın nüfuzunu artıran adımlar atıyor
ABD’li yetkililere nazaran Süleymani yalnızca başarılı bir istihbaratçı değil güzel bir diplomat savaş alanında zeki bir kumandan
Bir müddet Irak taki tüm birliklere komuta eden Amerikalı kumandan David Petraeus 2010 daki bir konuşmasında Süleymani nin pozisyonu hakkında şunları söylüyordu
Herhangi bir ülkeyle bağlantıları diplomasinin klâsik muhatabı olan Dışişleri Bakanlığı ile yürütmüyorsanız işiniz güç demektir Bizim Irak ta yaşadığımız sorun muhatabımızın klâsik bir muhatap olmamasıydı Muhatabımız bir güvenlik aparatıydı
CIA nın evvelki Irak sorumlusu John Mecvair a nazaran IŞİD e karşı bütün operasyonlar Süleymani vasıtasıyla programlandı
Irak ın değerli Sünni başkanlarından biri olan Salih el Mutlak Süleymani yi şöyle tanımlıyor
Süleymani nin gücü direkt Hamaney den gelir Herkesi cumhurbaşkanı da dâhil herkesi by pass eder İslam da anne babaya itaat kuralı vardır İran ve İran dışındaki bütün Şiiler Hamaney e münasebetiyle direkt onun ismine hareket eden Süleymani ye anne babalarına itaat ettikleri üzere itaat ederler Irak taki bütün değerli beşerler onu görmeye masraf Beşerler onun tarafından büyülenmiş gibiler onu bir melek üzere görürler En tesirli olduğu tansiyonlarda bile Süleymani nin varlığını açıktan gözlemlemek sıkıntı
KRONOLOJİ
1979 İran ın batısındaki bir Kürt ayaklanmasını bastırırken gösterdiği muvaffakiyetler sonucunda Kirman daki bir İhtilal Muhafızları üssünün komutanlığına terfi ettirildi
Mayıs 1979 Yine yapılandırılan İhtilal Muhafızları’na katıldı
1980 1988 İran Irak Savaşı nda kilit bir asker olarak misyon yaptı
1998 Kudüs Gücü kumandanı olarak atandı
Ocak 2007 ABD kuvvetleri Iraklı Şii militanların ABD askerlerine saldırmasına yardım ettikleri için beş Kudüs Kuvvetleri mensubunu tutukladı
Süleymani Irak taki ABD büyükelçiliğine bir bildiri göndererek tutukluların salınması için İran ın diyaloğa hazır olduğunu bildirdi
28 Mayıs 2007 İran elçisi ABD li yetkililerle Irak ın güvenliği konusunda yaptığı görüşme esnasında Süleymani ye danışabilmek için sık sık orta talep etti
25 Eylül 2007 ABD Hazine Bakanlığı Kudüs Gücü’nü kitle imha silahı üretmek ve dağıtmak kabahatleri hasebiyle yaptırım listesine aldı
2008 Süleymani ABD li general David Petraeus a Iraklı bir siyasetçi aracılığı ile ileti gönderdi
General Petraeus biliniz ki ben Kasım Süleymani İran ın Irak Lübnan Gazze ve Afganistan siyasetlerini şahsen denetim eden şahısım
12 Temmuz 2009 Mahmut Ahmedinecad ın tekrar lider seçilmesinin akabinde Tahran da protesto şovları patlak verdi
Kudüs Gücü bu protestoların bastırılması sürecinde sayısız infaz azap dayak ve tecavüz cürmü işledi
30 Aralık 2009 Iraklı Şii militanlar tarafından 2007 de rehin alınan İngiliz bilgisayar uzmanı Peter Moore özgür bırakıldı
Uzmanla birlikte kaçırılan dört güvenlik görevlisinin öldüğü bildirildi The Guardian hazırladığı belgesel haberle kaçırma operasyonunun İhtilal Muhafızları tarafından organize edildiği ve rehin alınanların İran daki Kudüs Gücü hapishanelerinde kaldığını ortaya çıkardı
Aralık 2010 Bağdat hükümeti Başbakanı Maliki bir koalisyon hükümeti kurdu
Süleymani Maliki nin ABD askerlerinin Irak tan ayrılması için ısrar etmeye devam etmesi karşılığında Arap ve Kürt önderlerden takviye kelamı aldı
24 Ocak 2011 Şii başkan Ali Hamaney Süleymani yi tümgeneralliğe terfi ettirdi
29 Nisan 2011 Kudüs Gücü Suriye deki barışçıl göstericilere şiddet uyguladığı ve azap ettiği için ABD tarafından yaptırım listesine alındı
11 Ekim 2011 ABD Suudi Arabistan Washington Büyükelçisi Adil el Cubeyr e yönelik suikast teşebbüsünün Kudüs Gücü tarafından planlandığını ilan etti
Aynı açıklamada Kudüs Gücü’nün Meksikalı uyuşturucu karteli ile müttefik olarak Washington daki İsrail büyükelçiliği ile Arjantin deki Suudi ve İsrail büyükelçiliklerinin patlatılması için bir plan hazırladığını da tez etti ABD Hazine Bakanlığı Süleymani nin 13224 sayılı Başkanlık Buyruğu gereği terörist olarak tanımlandığını duyurdu
Ocak 2012 Şam da gerçekleştirilen bir toplantının akabinde Süleymani İran ın Esed e ek askeri sağlayacağını ilan etti
13 Şubat 2012 Hindistan da misyonlu bir İsrailli diplomatın karısı İhtilal Muhafızları tarafından aracına yerleştirildiği öne sürülen bombanın patlamasıyla yaralandı
Haziran 2014 İhtilal Muhafızları’nın IŞİD ile çaba ismi altında Irak a asker sevk etmesinin akabinde Süleymani nin Bağdat ta olduğu basına yansıdı
Ağustos 2014 Hamas ile İsrail ortasında ateşkes ilan edilmesinden birkaç gün sonra Hamas başkanı Halit Meşal Türkiye ye bir ziyarette bulundu ve bu ziyaret esnasında Süleymani ile Meşal bir görüşme gerçekleştirdi
Alınan istihbaratlara nazaran ikili İran ın Hamas a yapacağı mali ve askeri yardımları konuştu
Ekim 2014 İran devlet televizyonunda Süleymani nin Irak ta Kürt güçleri ile çekilmiş fotoğrafları yayınlandı
29 Ocak 2015 Süleymani ve Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah Beyrut ta bir ortaya geldi
13 Şubat 2015 İran denetimindeki haber ajansı Tehran Times tarafından yapılan haberde Süleymani nin IŞİD in neredeyse mağlubiyete uğratıldığını ilan ettiği yazıldı
Irak ve Suriye de IŞİD ve öteki terörist kümelerin yaşadığı hezimetler göz önüne alındığında bu kümelerin ömürlerinin son günlerini yaşadığından artık eminiz
24 26 Haziran 2015 BM nin seyahat yasağına karşın Süleymani Moskova ya giderek Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile bir ortaya geldi
Ekim 2015 Günler süren başarısız Hizbullah ve Esed rejimi taarruzları sonrasında Süleymani binlerce Iraklı Şii militanın Halep in geri alınması için bölgeye sevk edilmesi buyruğunu verdi
Bu sevkiyat İran ın Suriye hudutları içine yaptığı en geniş çaplı sevkiyat olma özelliğini taşıyordu
Kasım sonları Aralık başları 2015 Süleymani nin Suriye de bir topçu saldırısı sonucunda yaralandığı tez edildi
Devrim Muhafızları Süleymani nin operasyon sırasında yaralandığını yalanladı İran ve Rus haber kaynakları Süleymani nin düşen bir Rus uçağının pilotunu kurtarmak için başlatılan Hizbullah Esed müşterek kara operasyonunu şahsen yönettiğini yazdı
Aralık 2015 İran basınında çıkan haberlere nazaran Süleymani bir sefer BM seyahat yasağını hiçe sayarak Rusya da Putin ile bir görüşme yapmaya gitti
Kremlin idaresi haberleri reddetti
Aralık 2015 Nisan 2017 Katar hükümeti ve Iraklı bir örgüt ortasında kaçırılan Katar vatandaşlarının salınması için yürütülen pazarlıklarda arabuluculuk yaptı
Rehinelerin geri dönmesinde oynadığı rol için Katar hükümeti tarafından Süleymani ye 80 milyon dolar ödeme yapıldı
ABD nin eski Irak elçisi Zalmay Halilzad Amerikan basınına George W Bush hükümeti nin 2006 yılının bahar aylarında Kasım Süleymani ile işbirliği yaparak o dönemki Irak Başbakanı İbrahim el Caferi nin koltuğundan indirilmesini sağladığını söyledi Halilzad ABD askerlere Süleymani ye Bağdat a giriş müsaadesi vermesi için gereken buyruğu şahsen kendinin verdiğini itiraf etti
ABD Süleymani ortak gayretlerinin akabinde Caferi istifa etmiş ve Nuri Maliki nin yeni başbakan olmasının önü açılmıştı Halilzad ın bu itirafı üst seviye bir Pentagon yetkilisi tarafından da teyit edildi
Ağustos 2016 Ekim 2016 İran takviyeli Şii militanların IŞİD den Musul u geri almak için başlatacağı operasyonun hazırlıklarını yapmak üzere Süleymani Irak ta alana indi
Şii militanlar ve Irak ordusu tarafından icra edilen müşterek operasyon Ekim ayı bitmeden başlatıldı
Şubat 2017 BM nin seyahat yasağını bir sefer daha delerek Moskova da Rus yetkililerle görüşmelerde bulundu
Temmuz 2018 İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Kasım Süleymani ülkesi ve ABD Lideri Trump ortasında yaşanan restleşme devam ederken birinci defa konuştu Süleymani ‘Savaşı başlatan taraf sen olursun ancak ne vakit biteceğine biz karar veririz Ruhani’yi değil beni tehdit et’ dedi
Mart 2019 İran’ın başkanı Ayetullah Hamaney Mart 2019 da Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani yi Zülfikar Nişanı ile ödüllendirdi
Nisan 2019 Instagram ABD idaresinin İran İhtilal Muhafızları Ordusunu resmen yabancı terör örgütleri listesine almasının akabinde Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani’nin hesabını kapattı
Temmuz 2019 Suriye’yi ziyaret eden İran İhtilal Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani İran destekli kümelerle bir ortaya gelerek ABD’ye karşı savaşa hazır olun talimatını verdi
Ekim 2019 Kudüs Gücü Kumandanı Süleymani’yi maksat alan bombalı taarruz komplosunu ortaya çıkarıp tertip edenleri yakaladıklarını duyuran İhtilal Muhafızları İsrail ile Arap istihbarat servislerini suçladı
Ekim 2019 Irak’taki şovlarda İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani’nin posteri parçalandı
Aralık 2019 2019 un son günü ABD nin Bağdat Büyükelçiliği Haşdi Şabi taraftarları tarafından basıldı Binanın girişi ateşe verilirken Irak ordusu teyakkuza geçti Washington idaresi destek birlik gönderildiğini duyurdu
3 Ocak 2020 ABD Milletlerarası Bağdat Havalimanı ndaki Haşdi Şabi konvoyuna üç füzeyle akın düzenlendi İran ın 22 yıldır dış operasyonlarını yöneten Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Örgütü Lider Yardımcısı Ebu Mehdi El ile birlikte öldürüldü
